مدل سازی اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) نقش بسزایی را در ارائه اطلاعات مناسب بمنظور طراحی، ساخت و بهره برداری از ساختمان ایفا میکند. دو ویژگی سودمند BIM در رابطه با طراحی ساختمان پایدار، ویژگیهای تحویل پروژه یکپارچه (IPD) و بهینه سازی طراحی است. به طور سنتی طراحی مبتنی بر CAD نیاز به مداخله زیادی از انسان دارد و کل این فرآیند زمان بر و پرهزینه است. با این حال، با استفاده از BIM، طراحان میتوانند طراحی ساختمان را در مراحل اولیه کل فرآیند به طور موثر بهینه کرده و راه حل بهتری را ارائه کنند.
روش BIM به دنبال انطباق چندین لایه از اطلاعات در دسترس است که امکان تبادل داده و ارتباط بین همه ذینفعان پروژه را فراهم می کند. لایه های طراحی مورد نیاز در پروژه های مدرن بسیار است که از جمله آن ها میتوان به سیستم سازه، سیستم گرمایش و سرمایش، لوله کشی، برق رسانی، روشنایی، تجهیزات و غیره اشاره کرد. تعداد لایه‌ها و پیچیدگی ارتباطات بین آنها نیاز به یک رویکرد یکپارچه برای طراحی را ایجاب میکند. یک مدل طراحی یکپارچه امکان تجزیه و تحلیل سازه ای، عملکرد ساختمان، مصرف انرژی و ... را فراهم میکند.
مهندسان مشاور گروه 4 به عنوان یکی از اولین ارائه دهندگان خدمات مشاوره و طراحی ساختمان‌های درمانی، جهت همگام شدن با روش های نوین مدیریتی دنیا، از تکنیک BIM به عنوان روش نوین در کل چرخه حیات یک پروژه استفاده میکند. این شرکت با تمرکز بر روی نیازهای پیمانکاران و حفظ منافع کارفرمایان و طراحی بهینه پروژه از لحاظ عملکردی و زیباشناختی و با هدف مدیریت اطلاعات ساختمانی در قالب تکنیک BIM، از مرحله مطالعات اولیه و امکان سنجی پروژه تا مرحله بهره برداری یک پروژه، از تکنولوژی BIM استفاده میکند. این شرکت با استفاده از متخصصین این امر در رشته های مدیریت ساخت، عمران، سازه، معماری، مکانیک، برق و تجهیزات پزشکی و با استفاده از جدیدترین نرم افزارهای موجود در بازارهای بین‌المللی قادر به ایجاد مدل های سه بعدی، چهار بعدی، پنج بعدی، شش بعدی و هفت بعدی بر اساس نیازهای کارفرما از ساختمان می باشد که در بهینه سازی زمان و هزینه های پروژه کمک رسان ارکان پروژه میباشد. همچنین با روی هم قراردادن مدل های هوشمند بخشهای سازه، معماری، تاسیسات مکانیکی، الکتریکی و تجهیزات پزشکی این امکان فراهم شده تا تداخلات و ناهماهنگی های طرح برجسته شده و قبل از ساخت مرتفع شوند تا بدینوسیله در هزینه ها صرفه جویی شده و کیفیت ارتقا داده شود.
چارت سازمانی برای گروه BIM در شرکت مهندسان مشاور گروه 4بصورت زیر می باشد:
خدمات قابل ارایه توسط گروه 4 در حوزهBIM :
مدل سازی سه بعدی
مدلسازی سه بعدی تمام اطلاعات هندسی، توپوگرافی، ارتباطات فضایی، ابعاد اجزای ساختمان و غیره را در بر میگیرد. خطاهای طراحی که در ترسیمات دو بعدی قابل شناسایی نیستند، به وسیله مدل سه بعدی مشخص و رفع میگردند. بدین ترتیب با کنار هم قرار دادن و مقایسه دیسیپلین‌های مختلف در این مدل، هرگونه تضاد و مشکلات ساخت پذیری مدل را میتوان قبل از اینکه در محیط ساخت مشخص شود، ارزیابی و شناسایی کرد. همچنین این مدل می‌تواند جایگزینی مناسب برای ساخت ماکت یا ایجاد مدل سه بعدی غیر هوشمند که نیازمند صرف هزینه و زمان زیاد است، باشد تا بتوان ابزاری جهت داشتن دید بهتر و جامع تر برای کارفرمایان پروژه‌ها در مراحع مختلف پروژه ایجاد کرد.
شناسایی، گزارش و رفع تداخلات
با افزایش ابعاد پروژه، ذینفعان با تعداد قابل توجهی از نقشه های دو بعدی مواجه خواهند بود. در این شرایط، مدیریت، نظارت بر انطباق، کنترل کیفیت و بروز رسانی این نقشه ها یکی از چالش های اساسی پیش رو می باشد. با پیاده سازی فرآیند BIM در پروژه، به دلیل حصول مدل سه بعدی رشته های گوناگون، امکان روی هم اندازی، بررسی، گزارش دهی و رفع خودکار تداخلات، پیش از آغاز فرآیند ساخت پروژه فراهم شده که موجب نزدیکی هرچه بیشتر فرآیند طراحی و ساخت خواهد شد.
برآورد مقادیر و احجام
با انجام مدل سازی برای پروژه می توان فهرستی از مقادیر تقریبی اقلام و احجام آن با دقت بالا بدست آورد. در این شرایط، دقت و صحت پیش بینی هزینه ها و فرآیند متره و برآورد پروژه با توجه به پیشرفت مراحل طراحی ارتقا خواهد یافت. برنامه ریزی برای تامین اقلام، تهیه گزارشات جریان نقدی و مقایسه وضعیت مالی هر لحظه از پروژه با برنامه ریزی اولیه، نمونه ای از خدماتی است که در این بخش جای میگیرد.
مدل چهار بعدی، پایش برنامه زمانبندی
با افزایش پیچیدگی های یک ساختمان، تجسم فرآیندهای اجرائی و تعیین ترتیب و توالی صحیح این فعالیت ها به همراه به روز رسانی، پایش و مقایسه روند اجرا با برنامه زمانبندی اولیه کاری دشوار خواهد بود. از این رو با اتصال مدل سه بعدی به برنامه زمانبندی پروژه و شبیه سازی چهار بعدی(مرحله به مرحله) پروژه می توان دقت و صحت برنامه زمانبندی را ارتقا داده و مدت زمان پروژه را بهینه نمود. در عین حال، نمایش فرآیند ساخت به پیمانکاران جزء، امکان بروز هرگونه خطا در روش ساخت را مرتفع خواهد نمود.
مدل پنج بعدی، پایش هزینه
مدلسازی پنج بعدی به طور کلی اطلاعات هزینه را به یک مدل اضافه میکند که موجب شناخت کامل از نیازهای مالی پروژه و درنتیجه کنترل هزینه‌ها و تخصیص منابع مالی می‌شود. استفاده از مدل پنج‌بعدی موجب کاهش خطای ناشی از روش های سنتی برآورد هزینه می‌شود.
مدل شش بعدی، پایداری و مصرف انرژی
با اضافه کردن و بهینه کردن مدلهای مبتنی بر بیم برای استفاده در پایدار سازی پروژه ها و رویکردهای پروژه های سبز وارد بُعد ششم بیم میشویم. یک مدل بیم پیشرفته امکان برآورد و آنالیز مصرف انرژی را از مراحل اول طراحی تا مرحله بهره برداری را فراهم کرده که کمک بزرگی به تیم طراحی در جهت ارائه راهکارهایی در جهت کاهش مصرف انرژی و حرکت به سوی یک ساختمان سبز فراهم میکند.
مدل هفت بعدی، مدل بهره برداری
ایجاد یک مدل متناسب با بهره‌برداری، امکانات متنوعی را در زمان بهره‌برداری در اختیار کاربران و سرمایه‌گزاران قرار می‌دهد. افزودن اطلاعاتی همچون کاتالوگ و مشخصات فنی به اشیاء مهم، امکان تعمیر و نگهداری مناسب را فراهم می نماید، ضمن اینکه دفترچه الکترونیکی از مشخصات فنی و تکنیکی ساختمان در اختیار صاحبان آن قرار می‌دهد. در بیمارستانها بخصوص مدل جانمایی تجهیزات پزشکی باعث می‌گردد در زمان انتقال تجهیزات، پیش بینی های لازم برای جابجایی درنظر گرفته شود ضمن اینکه با تهیه اطلاعات فنی و تجهیزاتی هر فضا و اتصال آن به مدل، بانک داده‌های کاملی برای استفاده و مدیریت بهینه امکانات فراهم می‌نماید.
مزایای استفاده از مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) برای کارفرمایان
فوایدی که در قسمت های قبلی مطرح شد در حقیقت فواید این روش برای پروژه است که باعث کاهش زمان و هزینه اجرای پروژه میباشد و این دو مورد در حقیقت در راستای منافع کارفرما میباشد. علاوه بر موارد فوق مدل سازی اطلاعات فواید منحصر به فردی برای کارفرمایان محترم دارد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر است :
- پیش‌بینی مالی و مدیریت مالی پروژه
- افزایش کیفیت در اجرای پروژه
- کاهش ادعا‌ها در فاز عملیاتی CLAIM
- ایجاد برآورد دقیق از زمان تحویل پروژه و بهره‌برداری
- مدیریت ریسک پروژه
- مدیریت فروش و برندینگ
- در اختیار داشتن شناسنامه فنی پروژه به صورت دیجیتال
- مرجعی برای تعمیرات و نگهداری پروژه